สาวๆ เคยไหมคะ? อยู่ดีๆ ก็รู้สึกเศร้าแล้วไม่นานก็อารมณ์ดี จากนั้นก็รู้สึกหงุดหงิดงุ่นง่านกับอะไรรอบตัวไปหมด รู้ไหมคะว่าผู้หญิงอย่างเราไม่ได้มีอารมณ์แปรปรวนแค่ช่วงก่อนประจำเดือน วันนี้เราจะพาไปรู้จักปัจจัยที่มีผลให้อารมณ์เปลี่ยนฉับพลันในคุณผู้หญิงกันค่ะ
🔸 1. ภาวะก่อนมีประจำเดือน (PMS) คือช่วง 1-2 สัปดาห์ก่อนมีประจำเดือน PMS ทำให้สาวๆ เมื่อยล้า ปวดตัว กินมากขึ้น ซึมเศร้า ท้องอืด หงุดหงิดง่ายและอาการอื่นๆ กว่า 90% ของผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์มีอาหารเหล่านี้กันทั้งนั้นค่ะ เนื่องจากว่าฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เพิ่มขึ้นและลดลงอย่างรวดเร็วมีผลให้ร่างกายและจิตใจแปรปรวนค่ะ
🔸 2. ภาวะรุนแรงก่อนมีประจำเดือน (PMDD) คือ ภาวะก่อนมีประจำเดือนที่เป็นขั้นกว่าของ PMS ค่ะ มีผู้หญิงเพียง 5% เท่านั้นที่ประสบกับอาการรุนแรงนี้ อาการเศร้าอาจมากถึงขั้นคิดทำร้ายตัวเอง ความหงุดหงิดจะกลายเป็นโมโหร้าย มีอาหารร้องไห้บ่อยๆ อาจนอนไม่หลับ ไม่มีแรง อาจมีอาการปวดศีรษะรุนแรงและตัวบวมร่วมด้วยค่ะ
🔸 3. ความเครียด ความเครียดที่สะสมมากๆ ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้อารมณ์เหวี่ยงขึ้นเหวี่ยงลงได้ง่ายค่ะ มันกระทบทั้งสภาพจิตใจและสภาพร่างกาย ความเครียดเพียงอย่างเดียวอาจไม่เลวร้ายแต่ความเครียดจะส่งผลให้นอนไม่หลับ ความดันเพิ่มสูง ระดับฮอร์โมนแปรปรวนซึ่งอาจตามมาด้วยโรคซึมเศร้าและเครียดเรื้อรังได้ค่ะ
🔸 4. โรคเกี่ยวกับจิต โรคทางจิตบางประเภทมีผลให้อารมณ์แปรปรวนได้ค่ะ เช่น โรคซึมเศร้า โรคสมาธิสั้น (ADHD) โรคไบโพลาร์ หากสังเกตได้ว่าอารมณ์เราแปรปรวนเกินไป อาจลองปรึกษากับนักจิตบำบัดหรือจิตแพทย์ได้ค่ะ
🔸 5. ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล แม้เอสโตรเจนจะมีผลให้อารมณ์ในผู้หญิงแปรปรวนหนัก แต่ฮอร์โมนชนิดอื่นก็มีผลได้เช่นกัน เช่น ภาวะพร่องไทรอยด์ (hypothyroidism) ที่ร่างกายไม่สามารถสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ได้เพียงพอเป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้อารมณ์ของเราแปรปรวนได้ค่ะ
🔸 6. วัยแตกสาว ในช่วงวัยเปลี่ยนผ่านจากเด็กไปเป็นวัยรุ่น ฮอร์โมนต่างๆ จะเริ่มแปรปรวนเป็นผลให้อารมณ์ในช่วงวันนี้ขึ้นๆ ลงๆ ได้ง่ายเช่นกันค่ะ
🔸 7. การตั้งครรภ์ ในช่วงตั้งครรภ์ฮอร์โมนจะยิ่งแปรปรวน โดยเฉพาะในช่วง 10 สัปดาห์แรก ที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและอารมณ์มาก คุณแม่อาจจะโมโหง่าย หงุดหงิด ร้องไห้บ่อยและความเครียดพุ่งสูงได้ค่ะ
🔸 8. วัยทอง เป็นเรื่องเศร้าของสาวๆ ค่ะ เพราะไม่ว่าจะประจำเดือนมาหรือประจำเดือนหมด ผู้หญิงอย่างเราก็ต้องประสบกับปัญหาอารมณ์แปรปรวนอยู่เหมือนกัน ในช่วงวัยทองฮอร์โมนเอสโตรเจนจะลดลง ทำให้ทั้งร่างกายและอารมณ์แปรเปลี่ยนไป อาจมีอาการร้อนวูบวาบ นอนไม่หลับ ความต้องการทางเพศลดลง หงุดหงิดง่าย หรือเศร้าง่ายได้ค่ะ
แม้จะเป็นเรื่องที่สาวๆ ต้องยอมรับ ว่าฮอร์โมนของเราแปรปรวนได้ง่ายมากๆ โดยเฉพาะในช่วงก่อนมีประจำเดือน ซึ่งปลี่ยนแปลงได้ง่ายจนคนรอบข้างตามไม่ทัน บางครั้งตัวเราเองก็ยังรู้สึกถึงอารมณ์ที่สวิงของตัวเองเช่นกัน แต่ก็มักจะห้ามตัวเองไม่ได้ จนกระทบต่อการใช้ชีวิต อย่างไรก็ลองหาวิธีผ่อนคลายอารมณ์ตัวเองนะคะ ทั้งการออกกำลังกาย การทำสมาธิ ดูหนัง ฟังเพลง ปลูกต้นไม้ หรืออะไรก็ตามที่ทำแล้วรู้สึกดี แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้นและมีอาการรุนแรงต่อเนื่อง ก็อาจปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีแก้กันอย่างตรงจุดได้นะคะ