หนังเหี้ยวๆ ริ้วรอยบนหน้า ตีนกาตรงหางตาหรือจุดกระบนผิว กระทั้งโรคต่างๆ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นเมื่อเราแก่ตัวลง เช่นเดียวกับรถยนต์ที่ยิ่งนานวันก็ยิ่งมีสนิมเกาะ ความแก่ชราเองเกิดขึ้นเพราะปฏิกิริยาออกซิเดชั่นคล้ายกับการเกิดสนิมบนเหล็กเลยค่ะ มันเกิดจากออกซิเจนเหมือนกัน
อนุมูลอิสระ vs สารต้านอนุอิสระ
- ไมโทคอนเดรีย (mitochondria) ในเซลล์จะใช้ออกซิเจนที่เราหายใจเข้าและสารอาหารที่เรากินเป็นวัตถุดิบในการผลิตพลังงานให้ร่างกาย
- การผลิตพลังงานจะทำให้เกิดของเสียขึ้น เรียกว่า อนุมูลอิสระ
- อนุมูลอิสระจะไปทำลายเซลล์ต่างๆ เป็นต้นเหตุของโรคและความชรา
- สารต้านอนุมูลอิสระ ทำหน้าที่คอยกำจัดอนุมูลอิสระออกไป ยิ่งมีมากยิ่งดี
- สารต้านอนุมูลอิสระมาจากในอาหารและร่างกายผลิตเอง
เมลาโทนิน (Melatonin) เป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระได้ดีมากๆ มันจะถูกผลิตเมื่อร่างกายหลับสนิท ก่อนนอนให้ปิดไฟ ให้มีแสงรบกวนน้อยที่สุด เมลาโทนนินจะไปกำจัดไฮโดรเจนเพอร์ออกไซน์ที่เซลล์ผลิตออกมาเพื่อฆ่าจุลินทรีย์ แต่บางครั้งมันก็ผลิตออกมามากเกินไป และนั่นจะเป็นพิษกับร่างกายเพราะมันก่อให้เกิดอนุมูลอิสระจำนวนมาก แต่เราไม่แนะนำให้วิ่งไปร้านยาแล้วขอซื้อเมลาโทนินมากินนะคะ ที่คุณต้องทำก็แค่นอนหลับให้เพียงพอหรืองีบบ้างเมื่อร่างกายต้องการพักผ่อน
วิธีกระตุ้นร่างกายให้สร้างสารต้านอนุมูลอิสระ (1) พักผ่อนให้เพียงพอ
- เมลาโทนิน (Melatonin) คือฮอร์โมนที่ทำหน้าที่กำจัดสารก่อให้เกิดอนุมูลอิสระ
- เมลาโทนินจะถูกผลิตออกมาเมื่อร่างกายพักผ่อน หลับสนิท
- ก่อนนอนให้ปิดไฟ ให้มีแสงรบกวนน้อยที่สุด
- ไม่แนะนำให้กินเมลาโทนินมาเสริม
การออกกำลังแบบกิจวัตรจะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างสารต้านอนุมูลอิสระขึ้น การออกกำลังกายอย่างหนักหรือการออกกำลังแบบออกบ้างไม่ออกบ้างจะทำให้เกิดอนุมูลอิสระขึ้น แต่การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ร่างกายจะเริ่มรับรู้ ปรับตัวและสร้างสารต้านอนุมูลอิสระมากขึ้น การออกกำลังกายที่ว่าอาจจะเป็นเพียงการเดินหรือขยับร่างกายเบาๆ แต่ที่สำคัญคือต้องสม่ำเสมอและเป็นกิจวัตรนะคะ
วิธีกระตุ้นร่างกายให้สร้างสารต้านอนุมูลอิสระ (2) ออกกำลังกายเป็นประจำ
- การออกกำลังกายจะทำให้เกิดอนุมูลอิสระขึ้น
- แต่การออกกำลังอย่างสม่ำเสมอจะกระตุ้นให้ร่างกายเริ่มรับรู้ ปรับตัวและสร้างสารต้านอนุมูลอิสระมากขึ้น
- เดินหรือขยับร่างกายเบาๆ ก็ได้แต่ต้องสม่ำเสมอเป็นกิจวัตร
IF (Intermittent Fasting) คือ การควบคุมเวลากินและเวลาอดอย่างชัดเจนและเป็นกิจวัตร การทำ IF มีอยู่หลายรูปแบบด้วยกัน เช่น อด 16 ชั่วโมงต่อการกิน 8 ชั่วโมง หรือ อด 20 ชั่วโมงและกิน 4 ชั่วโมง อนุมูลอิสระจะก่อให้เกิดความผิดปกติของโปรตีน (misfolded protein) สาเหตุหนึ่งของโรคและความชรา การทำ IF จะทำให้เกิดกลไกการกลืนกินตัวเองของเซลล์ (Autophagy) ขึ้น กลไกการกลืนตัวเองนี้จะไปทำลายโปรตีนที่ผิดปกติแล้วเปลี่ยนเป็นกรดอะมิโนไว้ใช้ในการสร้างเซลล์ใหม่ แปลง่ายๆ คือการรีไซเคิลส่วนประกอบเซลล์เดิมที่เสียหายให้เป็นเซลล์ใหม่นั่นเองค่ะ
วิธีกระตุ้นร่างกายให้สร้างสารต้านอนุมูลอิสระ (3) ทำ IF (Intermittent Fasting)
- IF คือการควบคุมเวลากินและเวลาอดอย่างชัดเจนและเป็นกิจวัตร
- IF มีอยู่หลายรูปแบบด้วยกัน ตั้งแต่แบบที่อด 16 ช่วโมง ไปจนถึง 24 ชั่วโมง อนุมูลอิสระจะก่อให้เกิดความผิดปกติของโปรตีน (misfolded protein) สาเหตุหนึ่งของโรคและความชรา
- IF จะทำให้เกิดกลไกการกลืนกินตัวเองของเซลล์ (Autophagy)
- กลไกการกลืนตัวเองนี้จะไปทำลายโปรตีนที่ผิดปกติแล้วเปลี่ยนเป็นกรดอะมิโนไว้ใช้ในการสร้างเซลล์ใหม่ แปลง่ายๆ คือการรีไซเคิลส่วนประกอบเซลล์เดิมที่เสียหายให้เป็นเซลล์ใหม่นั่นเอง
อาหารกระตุ้นอนุมูลอิสระ
- น้ำตาล
- น้ำมันถั่วเหลือง
- น้ำมันข้าวโพด
- อาหารสำเร็จรูปไขมันทรานซ์ง
- อาหารปิ้งย่าง
อาหารเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
- ผักสด
- คะน้า
- กะหล่ำปลี
- บร็อกโคลี
- ผักผลไม้ 5 สี