ความดัน

โรคหลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมอง คือภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงเนื่องจากหลอดเลือดตีบ หลอดเลือดอุดตัน หรือหลอดเลือดแตก ส่งผลให้เนื้อเยื่อในสมองถูกทำลาย การทำงานของสมองหยุดชะงัก

สาเหตุของภาวะความดันโลหิตสูง

ภาวะความดันโลหิตสูง ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่มีปัจจัยร่วมบางอย่างที่ทำให้ความดันโลหิตสูง โดยมากกว่าร้อยละ 90 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจะไม่ทราบสาเหตุ แต่อาจเกิดจาก 2 ปัจจัยคือ

พันธุกรรมและพฤติกรรม และน้อยกว่าร้อยละ 10 ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงเป็นความดันโลหิตสูงชนิดที่ทราบสาเหตุ เช่น ความดันโลหิตสูงจากการใช้ยาคุมกำเนิดบางชนิด หรือการเกิดเนื้องอกของต่อมหมวกไต เป็นต้น

ความผิดปกติของหลอดเลือดสมองที่ทำให้สมองขาดเลือด แบ่งได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้

หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน เป็นสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง พบได้ประมาณ 80% หลอดเลือดสมองอุดตันเกิดได้จากลิ่มเลือดที่เกิดขึ้นในบริเวณอื่นไหลไปตามกระแสเลือดจนไปอุดตันที่หลอดเลือดสมอง หรืออาจเกิดจากมีลิ่มเลือดก่อตัวในหลอดเลือดสมอง และขยายขนาดใหญ่ขึ้นจนอุดตันหลอดเลือดสมอง ส่วนสาเหตุของหลอดเลือดสมองตีบอาจเกิดจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบ มีความยืดหยุ่นและมีประสิทธิภาพในการลำเลียงเลือดลดลง

หลอดเลือดสมองแตก พบได้ประมาณ 20% ของโรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากหลอดเลือดมีความเปราะบางร่วมกับภาวะความดันโลหิตสูง ทำให้บริเวณที่เปราะบางนั้นโป่งพองและแตกออก หรืออาจเกิดจากหลอดเลือดเสียความยืดหยุ่นจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดปริแตกได้ง่าย ซึ่งอันตรายมากเนื่องจากทำให้ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงสมองลดลงอย่างฉับพลันและทำให้เกิดเลือดออกในสมอง ส่งผลให้ผู้ป่วยเสียชีวิตในเวลาอันรวดเร็วได้

เมื่อสมองขาดเลือดจะทำให้สมองไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ซึ่งอาการแสดงต่างๆ จะมากหรือน้อยขึ้นกับระดับความรุนแรงและตำแหน่งของสมองที่ถูกทำลาย เช่น

• ชาหรืออ่อนแรงที่ใบหน้าและ/หรือบริเวณแขนขาครึ่งซีกของร่างกาย
• พูดไม่ชัด ปากเบี้ยว มุมปากตก น้ำลายไหล กลืนลำบาก
• ปวดศีรษะ เวียนศีรษะทันทีทันใด
• ตามัว มองเห็นภาพซ้อนหรือเห็นครึ่งซีก หรือตาบอดข้างเดียวทันทีทันใด
• เดินเซ ทรงตัวลำบาก

ความหมายของค่าความดันโลหิตแต่ละระดับ

ความดันโลหิตซีสโตลิก (มิลลิเมตรปรอท)

• น้อยกว่า 120 ความดันโลหิตปกติ
• 120-139 ระดับก่อนการเป็นความดันโลหิตสูง
• 140 ขึ้นไป ความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตไดแอสโตลิก (มิลลิเมตรปรอท)

• น้อยกว่า 80 ความดันโลหิตปกติ
• 80-89 ระดับก่อนการเป็นความดันโลหิตสูง
• 90 ขึ้นไป ความดันโลหิตสูง

อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน ในรายที่มีภาวะสมองขาดเลือดแบบชั่วคราว อาจมีอาการเตือนเหล่านี้เกิดขึ้นชั่วขณะแล้วหายไปเอง หรืออาจเกิดขึ้นได้หลายครั้งก่อนจะมีอาการสมองขาดเลือดแบบถาวร

ดังนั้นหากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น ควรรีบพบแพทย์ทันที เนื่องจากอาการของโรคหลอดเลือดสมองจัดเป็นอาการร้ายแรงและอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต หรือหากไม่ถึงชีวิต ก็อาจทำให้กลายเป็นโรคอัมพาต อัมพฤกษ์ ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองและต้องใช้เวลาในการรักษาฟื้นฟูสุขภาพต่อไป

ความดันโลหิตแบบไหนเรียกว่าสูงและแบบไหนเรียกว่าดี

ความดันโลหิตที่ดีที่สุดที่ถือว่าร่างกายสมบูรณ์แข็งแรงจะอยู่ที่ 110/70

ค่าความดันจะมีอยู่สองตัว คือ ตัวเลขค่าความดันบน และตัวเลขค่าความดันด้านล่าง

ส่วนค่าความดันที่เป็นปกติ จะต่ำกว่า 120/80 หรือต่ำกว่านี้ แต่หากค่าความดันที่เกิน 120 ขึ้นไป จัดว่าเป็นความดันสูง ไม่ว่าจะเกินตัวบนหรือเกินตัวล่าง ตัวอย่างเช่น 125/80 หรือ 120/85 ถือว่ามีภาวะความดันโลหิตสูง

แต่เมื่อความดันโลหิตเริ่มสูงถึง 140/90 จัดว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง ที่จะต้องได้รับยาในการรักษา

140/90 เป็นความดันโลหิตสูงระดับที่ 1

160/100 เป็นความดันโลหิตสูงระดับที่ 2

ซึ่งคนส่วนใหญ่จะเข้าใจผิดว่าความดันโลหิตสูงไม่ถึง 140/90 ยังไม่จัดเป็นความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตสูง 120/80 ก็ถือเป็นความดันโลหิตสูงแล้วแต่ยังไม่จำเป็นต้องกินยา